بەشی زانست و ئەندازیاریی پیشەسازیی خۆراک لە فاکەڵتیی کشتوکاڵی زانکۆی کوردستان، وەک یەکێک لە ناوەندە زانستییە گرنگەکانی ڕۆژئاوای ئێران، لە ساڵی ٢٠١٥ بە وەرگرتنی یەکەمین خولی خوێندکارانی بەکالۆریۆس دەستی بە کار کرد. لە ساڵی ٢٠٢٢، بەشەکە بە کردنەوەی پرۆگرامی ماستەر، چالاکییە پەروەردەییەکانی خۆی فراوانتر کرد.
ئەم بەشە بە سوودوەرگرتن لە مامۆستایانی بەئەزموون و تاقیگەی پێشکەوتوو، بە ئامانجی وەڵامدانەوە بە پێداویستییە ڕوو لە هەڵکشانەکانی پیشەسازیی خۆراکی ناوچەکە و وڵات و هەروەها پەروەردەکردنی پسپۆڕان و توێژەران لە بواری خۆراکدا دامەزراوە. بەشەکە پلانی هەیە لە داهاتوودا بە پەرەپێدانی بەش و پسپۆڕییە نوێیەکان لە قۆناغەکانی خوێندنی باڵادا، سنووری چالاکییە پەروەردەیی و توێژینەوەییەکانی خۆی زیاتر فراوان بکات.
ئەم بەشە بە سوودوەرگرتن لە مامۆستایانی بەئەزموون و تاقیگەی پێشکەوتوو، بە ئامانجی وەڵامدانەوە بە پێداویستییە ڕوو لە هەڵکشانەکانی پیشەسازیی خۆراکی ناوچەکە و وڵات و هەروەها پەروەردەکردنی پسپۆڕان و توێژەران لە بواری خۆراکدا دامەزراوە. بەشەکە پلانی هەیە لە داهاتوودا بە پەرەپێدانی بەش و پسپۆڕییە نوێیەکان لە قۆناغەکانی خوێندنی باڵادا، سنووری چالاکییە پەروەردەیی و توێژینەوەییەکانی خۆی زیاتر فراوان بکات.
پیشەسازیی خۆراک، بەهۆی پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە تەندروستی و ئاسایشی خۆراکی کۆمەڵگاوە و وەک دوا ئەڵقەی زنجیرەی دابینکردنی خۆراک، هەمیشە خاوەنی گرنگییەکی ژیانی بووە. بەشەکەمان بە درککردن بەم بەرپرسیارێتییە هەستیارە، هەوڵ دەدات نەک تەنها لە ڕێگەی پێشکەشکردنی فێرکاریی نوێ و ئەنجامدانی توێژینەوەی کردارییەوە پسپۆڕی لێهاتوو بۆ ئەم پیشەسازییە پەروەردە بکات، بەڵکو بە بەرهەمهێنانی زانست و تەکنەلۆژیا، بەشدارییەکی چالاکانە لە چارەسەرکردنی کێشە هەنووکەییەکان و پەرەپێدانی بەردەوامی زنجیرەی دابینکردنی خۆراکدا بکات. داوا لە خوێندکاران، مامۆستایان و هەموو هاوکاران دەکەم کە لەم ڕێگا پڕ بەرهەمەدا، هاوڕێ و هاوقەدەممان بن.
١. فێرکردن و پەروەردەکردنی سەرچاوەی مرۆیی پسپۆڕ بە زانیاریی تیۆری، کارامەیی کرداری و داهێنەریی پێویست بۆ پیشەسازیی خۆراک.
2. ئەنجامدانی توێژینەوەی بنەڕەتی و کرداری بە ئامانجی چارەسەرکردنی کێشەکانی پیشەسازی، باشترکردنی پرۆسەکان و بەرهەمهێنانی بەرهەمی نوێ و تەندروست.
٣. بەرزکردنەوەی سەلامەتی و کوالێتیی بەرهەمە خۆراکییەکانی کۆمەڵگا.
٤. دروستکردن و بەهێزکردنی پەیوەندیی بەردەوام لەگەڵ پیشەسازیی خۆراک بە مەبەستی چارەسەرکردنی پێداویستییە هاوبەشەکان (وەک کەمکردنەوەی بەفیڕۆچوون و زیادکردنی بەرهەمداری لە پیشەسازییەکاندا، و ئاسانکاری بۆ ڕاهێنانی خوێندکاران و سەردانە پیشەسازییەکان).
٥. بڵاوکردنەوەی زانست لە ڕێگەی بڵاوکردنەوەی دۆزینەوە زانستی و توێژینەوەییەکان (وتار، کتێب، داهێنان و هتد).
2. ئەنجامدانی توێژینەوەی بنەڕەتی و کرداری بە ئامانجی چارەسەرکردنی کێشەکانی پیشەسازی، باشترکردنی پرۆسەکان و بەرهەمهێنانی بەرهەمی نوێ و تەندروست.
٣. بەرزکردنەوەی سەلامەتی و کوالێتیی بەرهەمە خۆراکییەکانی کۆمەڵگا.
٤. دروستکردن و بەهێزکردنی پەیوەندیی بەردەوام لەگەڵ پیشەسازیی خۆراک بە مەبەستی چارەسەرکردنی پێداویستییە هاوبەشەکان (وەک کەمکردنەوەی بەفیڕۆچوون و زیادکردنی بەرهەمداری لە پیشەسازییەکاندا، و ئاسانکاری بۆ ڕاهێنانی خوێندکاران و سەردانە پیشەسازییەکان).
٥. بڵاوکردنەوەی زانست لە ڕێگەی بڵاوکردنەوەی دۆزینەوە زانستی و توێژینەوەییەکان (وتار، کتێب، داهێنان و هتد).
لەوەتەی ئێستا لە ئێراندا، بەشی زانست و ئەندازیاریی پیشەسازیی خۆراک لە قۆناغی بەکالۆریۆسدا پسپۆڕیی تایبەتی نییە. بەڵام لە قۆناغەکانی ماستەر و دکتۆرادا، چوار بواری پسپۆڕی هەیە: "تەکنەلۆژیای خۆراک"، "کیمیای خۆراک"، "بایۆتەکنەلۆژیای خۆراک" و "ئەندازیاریی خۆراک". زانکۆی کوردستان، سەرەڕای پرۆگرامی بەکالۆریۆس، خوێندکاران بۆ پسپۆڕیی "تەکنەلۆژیای خۆراک" لە قۆناغی ماستەردا وەردەگرێت و پلانی هەیە لە داهاتوودا هەموو پسپۆڕییەکان لە هەردوو قۆناغی ماستەر و دکتۆرادا بکاتەوە.
بەشی زانست و ئەندازیاریی پیشەسازیی خۆراک بەهۆی ڕۆڵی تەواوکەر و کۆتایی لە زنجیرەی دابینکردنی خۆراک و پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە یەکێک لە پێداویستییە بنەڕەتییەکانی کۆمەڵگاوە، پێگەیەکی تایبەتی لە فاکەڵتیی کشتوکاڵدا هەیە. ئەم بەشە وەک یەکێک لە بەشە چالاک و دینامیکییەکانی فاکەڵتی، ڕۆڵێکی گرنگ لە وەرگرتنی خوێندکار، ئەنجامدانی چالاکیی توێژینەوەیی و پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی زانستی بە کۆمەڵگا دەگێڕێت. هاوکاریی نزیک لەگەڵ بەشەکانی دیکەی فاکەڵتی، لەوانە ئەندازیاریی بایۆسیستەم، زانستی ئاژەڵ، زانستی باخداری، زانستی کشتوکاڵ و ئابووریی کشتوکاڵ، بووەتە هۆی زیادبوونی هاوئاهەنگی و بەرزکردنەوەی کوالێتیی خوێندن و توێژینەوە.
