مصطفی معروف پور

در تحقیق انجام شده، بررسی فونستیک کنه های مسافر خانواده ی Laelapidae مرتبط با حشرات در مناطق مختلف شهرستان کرمانشاه صورت گرفت. در نتیجه ی این تحقیق 21 گونه متعلق به 10 جنس از خانواده ی Laelapidae از راسته ی میان استیگمایان جمع آوری و توصیف شدند. لیست گونه های جمع آوری شده در ذیل ارائه شده است. Family Laelapidae: Gaeolaelaps aculeifer (canestrini, 1884) ♂, ♀ [ant nest soil], Gaeolaelaps nolli (karg, 1962) ♀ [ant nest soil], Gaeolaelaps kargi (Costa, 1968) ♀ [ant nest soil], Gaeolaelaps minor (Costa, 1968) ♀ [ant nest soil], Hypoaspisella asperatus (Costa, 1968) ♀ [ant nest soil], Euandrolaelaps karawaiewi (Berlese, 1903) ♀ [ant nest soil], Androlaelaps casalis (Berlese, 1887) ♀ [ant nest soil], Androlaelaps myrmecophilus (Evans & Till) ♀ [ant nest soil] , Haemolaelaps shealsi (Costa, 1968) ♀ [ant nest soil], Haemolaelaps myrmecophilus (Evans & Till) ♀ [ant nest soil], Cosmolaelaps pinnatus Ramroodi et al., 2014 ♀ [ant nest soil], Cosmolaelaps vacua (Michael,1891) ♀ [ant nest soil], Pseudoparasitus missouriensis (Ewing, 1909) ♀ [ant nest soil], Laelaspis vitzthumi (Womersley, 1956) ♀ [ant nest soil], Laelaspis pennatus Joharchi & Halliday, 2012 ♀ [ant nest soil], Gymnolaelaps myrmecophilus (Berlese, 1892) ♀ [ant nest soil], Gymnolaelaps obscuroides (Costa, 1968) ♀ [ant nest soil], Hypoaspis integer Berlese, 1911 ♀ [Polyphylla olivieri] , Hypoaspis pentodoni Costa, 1971 ♀ [Polyphylla olivieri], Hypoaspis larvicolus Joharchi & Halliday, 2011 ♀ [Polyphylla olivieri], Hypoaspis maryamae Joharchi & Halliday, 2011 ♀ [Polyphylla plivieri], Coleolaelaps costai Joharchi & Halliday, 2011♀[Polyphylla olivieri] .

سنک بذر خوار کلزا یکی از آفات مهم کلزا در ایران محسوب می شود و سالانه خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می کند. به منظور ارزیابی مقاومت رقم های کلزا نسبت به سنک بذر خوار کلزا، 12 رقم (آرشیتکت، اکاپی، نفیس، آتورا، نیما، گابریلا، کودیاک، گارو، بروتوس، روهان، دیفیوژن و تراویانا) در قالب طرح کاملا تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه، رقم های کلزا با مساحت 1000 مترمربع کاشته شدند. در این تحقیق پارامترهای مربوط به سنک بذر خوار کلزا (وزن و تراکم جمعیت سنک بذر خوار کلزا روی ارقام مختلف کلزا) و پارامترهای مربوط به گیاه (طول ساقه، تعداد شاخه جانبی، طول طوقه تا شاخه گل دهنده، قطر شاخه اصلی، طول غلاف، طول شاخه گل دهنده، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد) بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین رقم ها از لحاظ وزن سنک بذر خوار کلزا، طول بوته ی کلزا، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد اختلاف معنی-داری در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. همچنین براساس تجزیه واریانس چند متغیره ارتباط معنی داری بین نوع تله و نوع رقم وجود نداشت، اما نوع تله به تنهایی اختلاف معنی داری را نشان داد. با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش Ward، 12 رقم تحت بررسی در چهار گروه مجزا قرار گرفتند و رقم دیفیوژن به عنوان رقم مقاوم نسبت به سنک بذر خوار کلزا مشخص شد.

شته توتون (Myzus persicae nicotianae) یکی از آفات مهم توتون است که بیش از صد گونه ویروس گیاهی را منتقل می کند. یکی از جدیدترین و کم خطرترین روش ها جهت کنترل حشرات ناقل بیماری، استفاده از ارقام مقاوم می باشد. یکی از روش های ایجاد مقاومت، به کارگیری تکنولوژی RNA مداخله گر (RNAi) می باشد که طی آن یک مولکول RNA به صورت دو رشته ای (dsRNA) در آمده و از بیان آن ژن خاص جلوگیری شده و باعث خاموشی آن می شود. با توجه به تحقیقات قبلی مبنی بر اینکه ژن 2b ویروس موزائیک خیار باعث حساسیت گیاهان به شته ها می شود، در این تحقیق با خاموشی این ژن در گیاهان آلوده به ویروس، مقاومت گیاهان به شته توتون مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت ارزیابی مقاومت گیاهان توتون به شته توتون جدول زندگی و پارامترهای دموگرافی 4 تیمار توتون (گیاه آلوده به ویروس بدون سازه ژنی، گیاه آلوده به ویروس دارای سازه ژنی، گیاه آلوده به ویروس موزائیک خیار به عنوان کنترل مثبت و گیاه سالم به عنوان کنترل منفی) مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه در دو آزمایش ترجیح میزبانی و بررسی پارامترهای رشد جمعیت صورت گرفت. این آزمایش در دمای 5 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. به منظور ارزیابی ترجیح میزبانی شته توتون، از تعداد شته موجود به ازای هر برگ توتون به عنوان شاخص مقایسه استفاده گردید. با انجام آزمون T. test در سطح احتمال 5 درصد، نتایج نشان داد که از نظر میزان آلودگی به شته بین تیمارهای مورد آزمایش اختلاف معنی-داری مشاهده می شود، به گونه ای که تیمار ویروس و تیمار دارای سازه ژنی به ترتیب بیشترین و کمترین میزان جلب شته به ازای هر برگ توتون را داشتند. براساس نتایج بدست آمده از اندازه گیری پارامترهای دموگرافی، تیمارهای مختلف توتون اختلاف معنی داری روی طول دوره مراحل پوره سن سوم، پوره سن چهارم، پیش از بلوغ ماده و حشره کامل ماده این آفت نشان داد، همچنین بررسی پارامترهای تولیدمثل نشان داد که به جز دوره پیش از پوره زایی، اختلاف معنی دار بین تیمارها وجود دارد. بررسی پارامترهای رشد جمعیت نیز نشان داد که کمترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی تیمار دارای سازه ژنی (246/0 بر روز)، کمترین نرخ خالص تولیدمثل (r0) روی تیمار دارای سازه ژنی (04/17 ماده/ نسل)، کمترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی تیمار دارای سازه ژنی (279/1 بر روز) و بیشترین مدت زمان یک نسل (T) روی تیمار ویروس (834/11 روز) مشاهده شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که در بین تیمارهای مورد بررسی، تیمار دارای سازه ژنی نسبت به شته توتون مقاوم بوده و تیمار ویروس از بقیه حساس تر می باشد.

کنه شکارگرAmblyseius swirskii Athias-Henriot (Acari: Phytoseiidae) را می توان به عنوان یکی از شکارگرهای مهم کنه تارتن و بسیاری از آفات گلخانه ای نام برد. در این پژوهش با بررسی رشد و نمو و جدول زندگی وابسته به دما در کنه A. swirskii با تغذیه از کنه تارتن دو لکه ایKoch(Acari: Ttranychidae) Tetranychus urticaeدر چهار دمای 15، 17، 22 و 27 درجه سلسیوس انجام شد. آزمایش ها در شرایط دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 75-65 درصد انجام گرفت. به منظور تغذیه کنه های شکارگر روزانه از مراحل پروتونمف و دئوتونمف کنه های تارتن به طور ثابت(با10 عدد کنه) استفاده شد. طول دوره زیستی پیش از بلوغ کنه های ماده با تغذیه از کنه تارتن دو لکه ای در محدوده دمایی انجام شده نشان داد که کمترین مقدار مربوط به دمای 27 درجه سلسیوس به اندازه 1/0 ± 73/5 روز و بیشترین مقدار مربوط به دمای 17 درجه سلسیوس به اندازه 1/0 ± 33/9 روز متغیر بوده است. بیشترین مقدار کل طول عمر کنه ماده در دمای 27 درجه سلسیوس به اندازه 37/0 ± 13/32 روز محاسبه گردید. براساس نتایج حاصل از مقدار امید به زندگی کنه ماده در دمای 27 درجه سلسیوس به میزان 13/27 روز بیشترین مقدار را در بین دماها نشان داد. مقایسه میانگین دوره پیش از تخمگذاری، بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به دماهای 22 و 17 درجه سلسیوس بود؛ همچنین مقایسه میانگین کل دوره پیش از تخمگذاری، بیشترین و کمترین مقدار به ترتیب مربوط به دمای 17 و 27 درجه سلسیوس می باشد. بیشترین مقدار باروری مربوط به دمای 27 درجه سلسیوس به میزان 15/1 ± 57/52 تخم به ازای هر ماده محاسبه گردید. در 4 دمای مورد بررسی بیشترین مقدار پارامترهای رشد جمعیت شامل نرخ خالص تولید مثل R0 (تخم/فرد)، نرخ ذاتی رشد جمعیت r (بر روز)، نرخ متناهی افزایش جمعیت λ (بر روز) می باشد، در دمای 27 درجه سلسیوس به ترتیب 13/3 ± 51/22، 009/0 ± 17/0، 01/0 ± 18/1 محاسبه شد. همچنین ارزیابی مدل های غیر خطی برای توصیف رشد وابسته به دمای کنه شکارگر A. swirskii با استفاده از معیار حفظ اطلاعات AIC نشان داد که کمترین مقدار این پارامتر مربوط به مدل Logan – 6 می باشد و در نتیجه بهترین مدل برای مرحله پیش از بلوغ مربوط به مدل Logan – 6 می باشد.

در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس گیاه Ferula pseudalliacea روی سوسک کشیش Rhyzopertha dominica، شپشه آردTribolium castaneum، شپشه گندم Tribilium confusum و لارو پروانه ی آرد Ephestia kuehniella مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش سمیت تنفسی علاوه بر زیست سنجی و تجزیه پروبیت اثر اسانس روی آفات، کارایی اسانس با مبنا قرار دادن دو شاخص غلظت و مرگ و میر موثر نیز بر آورد شد. دز کشنده ی 50 درصد و 90 درصد بر روی چهار گونه آفات انباری محاسبه گردید که دز کشنده ی 50 درصد در 48 ساعت برای سوسک کشیش، شپشه ی گندم، شپشه ی آرد و لارو پروانه ی آرد به ترتیب 837/96، 069/47، 323/94، 323/94 و برای 72 ساعت به ترتیب 179/30، 426/28، 016/30، 179/30 به دست آمد.آزمایش در شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی5 ± 60 درصد و در شرایط نوری-تاریکی (10:14) در قالب طرح کاملا تصادفی و در 4 تکرار با پنج غلظت و شاهد انجام شد.که در سمیت تنفسی این اسانس با افزایش غلظت و زمان درصد مرگ و میر افزایش یافت و میزان کشندگی سمیت تنفسی اسانس این گیاه در 72 ساعت بیشتر از 48 ساعت می باشد و پس از 72 ساعت در بالاترین غلظت (126 میکرولیتر بر لیتر هوا) برای سوسک کشیش و شپشه آرد به ترتیب 95 و 25/96درصد و بالاترین غلظت (60 میکرولیتر بر لیتر هوا) برای شپشه گندم، 5/92 درصد و بالاترین غلظت (70 میکرولیتر بر لیتر هوا) برای لارو پروانه ی آرد، 75/93 درصد بود. مقادیر LC50 محاسبه شده در 48 ساعت به ترتیب برای سوسک کشیش، شپشه آرد، شپشه گندم و لارو پروانه ی آرد به ترتیب 837/96، 323/94، 069/47 و 054/53 میکرو لیتر بر لیتر هوا و در 72 ساعت به ترتیب حشرات فوق الذکر به ترتیب 179/30، 016/30، 426/28 و 924/28 میکرو لیتر بر لیتر هوا بود. برا اساس نتایج این آزمایش بیشترین کشندگی روی گونه ی شپشه ی گندم و کمترین کشندگی روی گونه ی شپشه ی آرد محاسبه گردید.

در پژوهش حاضر، بررسی فونستیک کنه های خاک زی راسته ی میان استیگمایان در شهرستان های بانه و مریوان در استان کردستان انجام شد. در نتیجه ی این پژوهش 46 گونه متعلق به 32 جنس و 17 خانواده از راسته ی میان استیگمایان جمع آوری و شناسایی شدند. لیست گونه های جمع آوری شده در ذیل ارائه شده است. Family Zerconidae: Zercon notabilis (Blaszak, 1979), Zercon persicus (Blaszak, 1979), Family Parasitidae: Parasitus consanguineus (Oudemans & Voigts, 1904), Family Pachylaelapidae: Onchodellus karawaiewi (Berlese, 1920), Pachyseius masanisimilis Ahadiyat & Ghasemi Moghadam, 2016, Pachylaelaps pectinifer (G. et R. Canestrini,1882), Family Macrochelidae: Macrocheles glaber (Müller, 1860), Macrholaspis reckei (Bregetova & Koroleva, 1960), Macrocheles merdarrius (Berlese, 1889), Macrocheles muscadomesticae (Scopoli, 1772), Family Eviphididae: Alliphis halleri (G. & R. Canestrini, 1888), Family Veigaiidae: Veigaia nemorensis (C.L. Koch, 1892), Veigaia, planicola (Berlese, 1892), Family Ascidae: Arctoseius cetratus (Sellnick, 1940), Arctoseius venustulus (Berlese,1907), Iphidozercon gibbus (Berlese, 1903), Family Blattisociidae Lasioseius youcefi (Athias-Henriot, 1959), Cheiroseius necorniger (Oudemans, 1903), Cheiroseius curtipes (Halbert, 1923) , Family Halolaelapidae: Halolaelaps sexclavatus (Oudemans, 1902), Family Melicaridae: Proctolaelaps pygmaeus (Müller, 1860), Family Ameroseiidae: Ameroseius corbiculus (Sowerby, 1806), Ameroseius lidiae (Bregetova, 1977), Family Ologamasidae: Gamasiphis lanceolatus Karg, 1987, Family Rhodacaridae: Rhodacarellus silesiacus (Willmann, 1936), Family phytoseiidae: Neoseiulus barkeri (Hughes, 1948), Family Laelapidae: Gaeolaelaps nolli (Karg, 1962), Gaeolaelaps aculifer (G. Canestrini, 1883), Gaeolaelaps queenslandicus (Womersley, 1956), Gaeolaelaps kargi (Costa, 1968), Gaeolaelaps iranicus (Kavianpour and Nemati, 2013), Haemolaelaps casalis (Berlese, 1887), Haemolaelaps shealsi (Costa, 1968), Cosmolaelaps lutegiensis (Shcherbak, 1971), Cosmolaelaps vacua (Michael, 1891), Euandrolaelaps karawaiewi (Berlese, 1903), Pseudoparasitus missouriensis (Ewing, 1909), Hypoaspis s. lat. obscuroides (Costa, 1968), Ololaelaps placentula (Berlese, 1887) , Hypoaspisella sclerotarsus (Costa, 1968), Gymnolaelaps myrmecophilus (Berlese, 1892), Laelaspis humeratus (Berlese, 1904), Family Uropodidae: Uropoda orbicularis (Müller, 1776), Discorella modesta (Leonardi, 1899), Family Urodinychidae: Uroobovella marginata (CL Koch 1839), Uroobovella difoveolata Hirschmann and Z-Nicolo, 1969.

کنه ی تارتن دو لکه ای یکی از آفات مهم مزارع توت فرنگی در ایران و جهان است. در مزارع تجاری کنترل Tetranychus urticae Kochبه دلیل پتانسیل بالایی در ایجاد خسارت اقتصادی، مستلزم چندین بار کنترل شیمیایی در سال است. کنه های شکارگر فیتوزئیده مهمترین دشمنان طبیعی کنه های نباتی بوده و به عنوان عوامل بیولوژیک نقش مهمی را در مدیریت تلفیقی این آفات بازی می کنند. کنه ی Amblyseius swirskii (Athias Henriot) (Acari: Phytoseiidae) در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی و آسیا به طور گسترده ای پراکنده بوده و برای کنترل کنه ی عنکبوتی در محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای استفاده می شود. جدول زندگی توصیف جامعی از زنده مانی، مراحل مختلف زیستی و تولیدمثلی یک جمعیت را بیان می کند و بنابراین اساسی ترین بحث در اکولوژی جمعیت و مدیریت آفت محسوب می شود. هدف از این تحقیق، بررسی پارامترهای جدول زندگیA. swirskii ، شکارگر عمومی کنه های تارتن و حشرات کوچک، در چهار دمای ثابت 20، 25، 30 و 32 درجه ی سلسیوس، 5 ± 75 درصد رطوبت نسبی و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی می باشد. کنه ی تارتن دو لکه ای T. urticae، از آفات مهم توت فرنگی، به عنوان طعمه مورد استفاده قرار گرفت. طول مدت مراحل نابالغ، از 15/4 تا 65/9 روز در محدوده دمایی 20 تا 32 درجه ی سلسیوس متفاوت بود. نرخ خالص تولید مثل (R0) با افزایش دما از 64/3 ماده/نسل به 22/13 ماده/نسل در 32 و 25 درجه ی سلسیوس به ترتیب افزایش یافته است. مقدار نرخ ذاتی رشد (rm) و نرخ متناهی افزایش (λ) بالاترین میزان خود در دمای 25 درجه ی سلسیوس (157/0 و 170/1 در روز به ترتیب) بود. متوسط طول مدت هر نسل (T) با افزایش دما از 09/19 روز در دمای 20 درجه ی سلسیوس به 85/10 روز در دمای 32 درجه ی سلسیوس کاهش پیدا کرد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کنه-ی A. swirskiiقادر به رشد و نمو در محدوده دمایی 32-20 درجه ی سلسیوس با تغذیه از کنه ی T. urticae بوده و دارای پتانسیل لازم برای کنترل این آفت می باشد. بر اساس نتایج حاصل از پارامترهای زیستی، دمای 25 درجه ی سلسیوس بهترین دما برای پرورش این کنه ی شکارگر می باشد. نتایج این تحقیق می تواند برای بهینه سازی پرورش انبوه کنه ی A. swirskiiبه عنوان شکارگر مهم این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

در پژوهش حاضر، بررسی فونستیک کنه های خاک زی راسته ی میان استیگمایان در شهرستان های جوانرود، پاوه، روانسر و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه انجام شد. در نتیجه ی این پژوهش 47 گونه متعلق به 31 جنس و 19 خانواده از راسته ی میان استیگمایان جمع آوری و شناسایی شدند که از این تعداد یک گونه که جنس آن نیز برای فون کنه های ایران جدید بود گزارش شد. لیست گونه های جمع آوری شده در ذیل ارائه و گونه ی جدید که جنس آن نیز برای ایران جدید بود با یک ستاره مشخص شده است. Family Eviphididae: Alliphis halleri (G. & R. Canestrini, 1888), Pelethiphis opacus Koyumdjieva, 1981, Copriphis falcinellus (R. & G. Canestrini, 1882), Family Pachylaelapidae: Onchodellus karawaiewi (Berlese, 1920), Onchodellus hispani (Berlese, 1908), Pachyseius masanisimilis Ahadiyat & Ghasemi Moghadam, 2016, Family Macrochelidae: Macrocheles glaber (Müller, 1860), Macrocheles sp., Macrocheles reckei (Bregetova & Koroleva, 1960), Macrocheles merdarrius (Berlese, 1889), Macrocheles robustulus (Berlese, 1904), Macrocheles muscadomesticae (Scopoli, 1772), Family Veigaiidae: Veigaia nemorensis (C.L. Koch, 1892), Family Zerconidae: Zercon notabilis (Blaszak, 1979), Family Parasitidae: Parasitus consanguineus (Oudemans & Voigts, 1904), Parasitus fimetorum (Berlese, 1903), Family Ascidae: Arctoseius cetratus (Sellnick, 1940), Antennoseius bacatus Athias-Henriot, 1961, Antennoseius sabulicola Bregetova, 1977, Antennoseius masoviae Sellnick, 1943, Antenoseius avius Karg, 1977, Protogamasellus massula (Athias-Henriot, 1961), Family Ameroseiidae: Ameroseius corbiculus (Sowerby, 1806), Ameroseius lidiae (Bregetova, 1977), Family Melicaridae: Proctolaelaps pygmaeus (Müller, 1860), Family Rhodacaridae: Rhodacarellus silesiacus (Willmann, 1936), Family Ologamasidae: Gamasiphis lanceolatus Karg, 1987, Family Digamaselidae: Dendrolaelaps longiusculus Hirschmann, 1960, Digamasellus punctum (Berlese, 1904)*, Family Halolaelapidae: Halolaelaps sexclavatus (Oudemans, 1902), Family Blattisociidae: Lasioseius youcefi (Athias-Henriot, 1959), Cheiroseius necorniger (Oudemans, 1903), Family phytoseiidae: Neoseiulus barkeri (Hughes, 1948), Family Laelapidae: Gaeolaelaps angustus (Karg, 1965), Gaeolaelaps nolli (Karg, 1962), Gaeolaelaps minor (Costa, 1968), Gaeolaelaps aculifer (G. Canestrini, 1883), Euandrolaelaps karawaiewi (Berlese, 1903), Haemolaelaps shealsi (Costa, 1968), Pseudoparasitus missouriensis (Ewing, 1909), Cosmolaelaps lutegiensis (Shcherbak, 1971), Cosmolaelaps vacua (Michael, 1891), Cosmolaelaps sp., Hypoaspis s. lat. obscuroides (Costa, 1968), Family Trematuridae: Nenteria stylifera (Berlese, 1904), Family Uropodidae: Uropoda orbicularis (Müller, 1776), Family Urodinychidae: Uroobovella obovata (G. Canestrini and Berlese, 1884), Uroobovella difoveolata Hirschmann and Z-Nicolo, 1969.

کنه سیکلامن(Acari: Tarsonemidae) Phytonemus Pallidus ssp. fragariae یکی از آفات مهم توت فرنگی در مزارع وگلخانه می باشد که به دلیل پتانسیل بالا در ایجاد خسارت اقتصادی، مستلزم چندین بار کنترل شیمیایی در سال می باشد. مطالعات سم شناسی بر روی کنه ها عمدتا با اندازه گیری عوارض جانبی آفت کش ها بر روی این موجودات کوچک امکان پذیر است، ولی این ارزیابی صرفا براساس اثرات مستقیم بر زنده مانی کنه ها ناقص می باشد، بنابراین تعیین اثرات بر نسل بعدی ضروری است. در این تحقیق، پارامترهای دموگرافی کنه سیکلامن در دمای 1 ± 25 درجه سلیسیوس، رطوبت نسبی 10± 80 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی تحت اثر غلظت های زیر کشنده ( LC15 , LC30) کنه کش های آبامکتین (Vermectin)، اسپیرودیکلوفن(Envidor) ، اسپیرومسیفن (Oberon) و پیریدابن (Sun mite) در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و داده ها با استفاده از نرم افزار Two-Sex محاسبه شدند. در سموم اسپیرودیکلوفن و اسپیرومسیفن روی ماده های بالغ هیچ گونه کشندگی در دزهای مورد استفاده مشاهده نشد. طول مدت مراحل نابالغ، تحت تاثیر غلظت (LC15) سموم آبامکتین و پیریدابن به ترتیب در ماده ها از 15/7 تا 51/7 روز و در نرها 22/7 تا 25/8 روز بود و در غلظت (LC30) این سموم طول مدت مراحل نابالغ در ماده ها 14/6 تا 61/5 روز و در نرها 35/6 تا 17/6 روز بود که با تیمار شاهد تفاوت معنی داری داشت. کنه کش های مورد آزمایش کاهش قابل توجهی در باروری / بارآوری خالص ایجاد کردند، به طوری که در غلظت (LC15) سموم آبامکتین و پیریدابن میزان تخم گذاری به ترتیب 35/5 و 11/6 تخم بود و این درحالی است که در غلظت (LC30) آبامکتین هیچ گونه تخم ریزی مشاهده نشد و مقدار این پارامتر برای (LC30) پیریدابن 3/3 تخم بود که با تیمار شاهد تفاوت داشت. همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، نرخ خالص تولید مثل (R0) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت(λ) و مدت زمان یک نسل (T) در غلظت ( LC15 ) آبامکتین به ترتیب 085/0، 87/2، 089/1 و 974/11 روز و در غلظت ( LC15 ) پیریدابن به ترتیب 095/0، 30/3، 099/1 و 56/12 روز بود که نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی داری پیدا کرد و همچنین مقدار این پارامترها برای غلظت ( LC30 ) آبامکتین، صفر و برای غلظت ( LC30 ) پیریدابن به ترتیب 042/0، 52/1، 043/1 و 788/9 روز بود که نشان دهنده اختلاف معنی د

بید سیب زمینی Phthorimaea operculella (Zeller) (Lepidoptera: Gelechiidae)یکی از آفات محصولات خانواده سولاناسه می باشد که به طور گسترده ای در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا پراکنش یافته است. این آفت هم در مزرعه و هم به غده های انباری خسارت وارد می کند. لارو ها مینوز برگ ها و ساقه های سیب زمینی می باشند اماخسارت اصلی تغذیه آفت از غده های سیب زمینی می باشد که می تواند سبب پوسیدگی غده ها در انبار هایی که بدون تهویه شود. با توجه به مزیت های فراوان کنترل بیولوژیک نظیر اثر اختصاصی روی لارو های حشرات آفت، عدم تاثیر نامطلوب روی محیط زیست و جانداران و تلفیق با سایر روش های کنترلی جایگاه ویژه ای در مدیریت کنترل آفت داراست. دراین پژوهش اثر دو گونه باکتری Bacillus firmus، Bacillus thuringiensis subsp. Kurstaki و حشره کش اسپینوزاد روی سنین مختلف لاروی بید سیب زمینی بر روی غده و برگ سیب زمینی در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. کلیه آزمایشات و مراحل پرورش بید سیب زمینی در داخل اتاقک رشد با دمایی 2 ±25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5 ±65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی انجام گرفت. لارو های مورد نیاز برای آزمایش ها از کلنی پرورشی ایجاد شده بر روی غذای طبیعی تامین شد. سنین لاروی مورد نظر با اندازه گیری لارو و تغییر رنگ آن ها تفکیک گردید. جهت انجام آزمایشات و بدست آوردن غلظت های اصلی ابتدا یک زیست سنجی مقدماتی روی هر کدام از سنین لاروی بید سیب زمینی صورت گرفت. حداقل و حداکثر غلظت هایی که سبب مرگ و میر لارو ها می شود محاسبه شد و سپس از طریق فرمول ثابت لگاریتمی 4 غلظت دیگر نیز محاسبه و آزمایش ها در 3 تکرار انجام گردید. از آب مقطر برای شاهد استفاده شد. تمام آزمایشات به روش غوطه وری انجام شد. مقایسه دو حشره کش باکتریایی B. firmusوB. thuringiensis با واحد اندازه گیری CUF مشخص گردید در برگ و غده سیب زمینی LC50 حشره کش باکتریایی B. thuringiensisکمتر از LC50 حشره کش باکتریاییB.frmus است. که نشان دهنده اثر کشندگی بیشتر حشره کش B. thuringiensis در غلظت کمتر نسبت به B. firmus است. مقایسه دو حشره کش باکتریایی B. thuringiensis و Spinosad با واحد اندازه گیری ppm مشخص گردید در برگ و غده سیب زمینی LC50 حشره کش باکتریایی B. thuringiensis بیشتر از LC50 حشره کش Spinosad است. که نشان دهنده اثر کشندگی بیشتر حشره کش Spinosad در غلظت کمتر نسبت به B. thuringiensis است.

حصولات انباری به وسیله گروه های متعدد حشرات از جمله 600 گونه سوسک، 70 گونه شب پره و حدود 350 گونه کنه به صورت کمی و کیفی خسارت می بینند. به همین دلیل، آفات محصولات انباری مهم ترین عامل خسارت محصولات کشاورزی در تمام نقاط دنیا به حساب می آیند. شپشه آرد Tribolium confosum Duval (Col.: Tenebrionidae) و سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobrochus maculatus Fabricius (Col.: Chrysomelidae) از مهم ترین آفات محصولات انباری در اکثر مناطق ایران هستند و سالانه خسارات بالایی را به این محصولات وارد می کنند. ترکیبات گیاهی از جمله عصاره ها و اسانس های گیاهی معمولا به دلیل خسارت کمتر به انسان و موجودات مفید و همچنین عدم تاثیر روی محیط زیست گزینه های مطلوبی برای مبارزه با حشرات زیان آور انباری محسوب می شوند. بسیاری از ترکیبات استخراج شده از گیاهان اثرات کشندگی، ضد تغذیه ای، دورکنندگی، جلوگیری از تخم-ریزی و جلوگیری از رشد را دارند. در تحقیق حاضر، میزان کشندگی و دورکنندگی عصاره اتانولی میوه و برگ گیاه قره تاج Anagyris foetida L. علیه سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه آرد در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد) بررسی شد. میزان سمیت به روش کاغذ صافی انجام و میزان مرگ و میر 24 ساعت بعد از تیمار حشرات محاسبه شد. در این تحقیق، هر آزمایش 3 بار در روزهای مختلف تکرار شد و در هر آزمایش 30 حشره به کار رفت. علاوه براین میزان دورکنندگی عصاره برگ و میوه نیز در 5 و 10 ساعت بعد از تیمار محاسبه شد. همچنین شناسایی ترکیبات شیمیایی عصاره برگ و میوه به وسیله کروماتوگرافی گازی به همراه طیف سنجی جرمی (GC-MS) انجام شد. علاوه بر این آنالیز داده های زیست سنجی و دورکنندگی با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. آنالیز پروبیت نشان داد میزان غلظت میانه (LC50) عصاره میوه قره تاج بر شپشه آرد و سوسک چهار نقطه ای به ترتیب 286/528 (132/575-013/481) میکروگرم بر لیتر و 502/385 (904/423-624/347) میکروگرم بر لیتر بود. همچنین میزان غلظت میانه (LC50) عصاره برگ قره تاج بر شپشه آرد و سوسک چهار نقطه ای به ترتیب 135/697 (89/761-69/630) میکروگرم بر لیتر و 2/603 (119/646-705/558) میکروگرم بر لیتر بود. این نتایج نشان داد که عصاره استخراج شده از میوه سمیت بیشتری نسبت به عصاره برگ دارد. همچنین نتایج مربوط به دورک

کنه سیکلامنPhytonemus pallidus ssp. fragariae (Acari: Tarsonemidae) یکی از آفات مهم توت فرنگی در مزرعه و گلخانه می باشد. به منظور فراهم ساختن ارزیابی جامعی از مقاومت ارقام توت فرنگی نسبت به کنه سیکلامن پارامترهای زیستی و دموگرافی این آفت روی 6 رقم توت فرنگی (اروماس، پاروس، سلوا، کاماروزا، کردستان و کوئین الیزا) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در دمای 1 ± 20 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10 ± 80 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Towsex محاسبه شدند. بر اساس نتایج به دست آمده ارقام مختلف توت فرنگی تاثیر معنی داری روی طول مراحل تخم، لارو و کنه بالغ نر و ماده این آفت نشان داد (05/0P<)، اما روی پارامترهای تولید مثل اختلاف معنی داری را نشان نداد (05/0

بید سیب زمینی، (Lepidoptera: Gelechiidae) . Phthorimaea operculella Zelle، یک آفت درجه ی اول سیب زمینی در هر دو شرایط مزرعه و انبار در اکثر کشورهای گرمسیر و نیمه گرمسیر دنیا از جمله ایران است. در این تحقیق، اثرات سمیت تدخینی، تماسی، دور کنندگی و تخم کشی اسانس صمغ بنه، عصاره میوه و برگ قره تاج و حشره کش گیاهی کینگ بو روی لارو سن اول و پنجم و تخم بید سیب زمینی در 24 و 48 ساعت برای سمیت تماسی، تدخینی و برای دور کنندگی در 2 و 4 ساعت و برای تخم کشی بعد از چهار روز تحت شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار، در شرایط دمایی 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و تاریکی انجام شد. در این آزمایش LC50 سمیت تدخینی صمغ بنه، برگ قره تاج و میوه قره تاج روی لارو سن اول در 48 ساعت نسبت به لارو سن پنج و 24 ساعت کشندگی بیشتری دارد که به ترتیب 061/0، 420/4 و 801/3 میکرو لیتر بر لیتر هوا می باشد. LC50 سمیت تماسی صمغ بنه، برگ قره تاج و میوه قره تاج روی لارو سن اول در 48 ساعت نسبت به لارو سن پنج و 24 ساعت کشندگی بیشتری دارد که به ترتیب 051/0، 968/2 و 380/1 میکرو لیتر بر سانتی متر مربع و حشره کش کینگ بو 440/654 پی پی ام (ppm) می باشد. در این آزمایش LC50 سمیت تخم کشی صمغ بنه، برگ قره تاج و میوه قره تاج بعد از چهار روز به ترتیب 047/0، 571/2 و 152/1 میکرو لیتر بر سانتی متر مربع و حشره کش کینگ بو 176/599 پی پی ام (ppm) می باشد. در نتیجه، در آزمایش های سمیت تدخینی، تماسی، دورکنندگی و تخم کشی، با افزایش غلظت، میزان مرگ و میر و دور کنندگی آفت افزایش یافت. در آزمایش های سمیت تماسی و تدخینی میزان مرگ و میر لارو سن اول نسبت به لارو سن پنجم بیشتر بوده و همچنین با افزایش زمان میزان مرگ میر آنها افزایش یافته و نیز در آزمایش سمیت دور کنندگی، اثر دورکنندگی در لارو سن اول بیشتر از سن پنج بوده و همچنین اثر دورکنندگی در 4 ساعت کمتر از 2 ساعت بوده و در این آزمایشات عصاره میوه قره تاج نسبت به برگ قره تاج اثر کشندگی بیشتری داشته است

در این پژوهش که در سالهای 94 و 95 در شهرستان قروه و دهگلان (استان کردستان) انجام شد در مجموع تعداد 11 گونه متعلق به 9 جنس و 8 خانواده و 8 بالاخانواده از راسته میان استیگمایان و پیش استیگمایان از روی سخت بالپوشان و زیستگاه های مختلف جمع اوری و شناسایی شدند؛ که از میان آنها یک گونه برای فون کنه های دنیا جدید می باشد که با علامت ** مشخص شده است، فهرست گونه های جمع اوری شده به شرح زیر است: dermanyssoidea eviphidoidea rhodacaridae Erthraeoidea

بیماری های تنه یکی از مشکلات عمده اغلب گیاهان چوبی از جمله انگور می باشندکه توسط تعدادی از قارچ ها از جمله گونه های متعلق به تیره Botryosphaeriaceae ایجاد می شوند. یکی از شناخته شده ترین گونه های بیماری زای این تیره در مناطق مختلف دنیا Botryosphaeria dothidea است که به عنوان عامل بیماری های متنوعی از جمله شانکر، سر خشکیدگی و پوسیدگی میوه در میزبان های مختلف شناخته شده است. گونه B. dothidea معمولا از طریق زخم ناشی از هرس و سایر صدمات روی گیاه میزبان ایجاد آلودگی می کند. بنابراین حفاظت از زخم از استراتژی های موثر و مقرون به صرفه مورد توجه در مدیریت بیماریهای تنه ناشی از B. dothidea می باشد. در این تحقیق حساسیت جدایه های B. dothidea نسبت به تری فلوکسی استروبین، کاربندازیم و ایپرودیون در شرایط درون شیشه ای و نیز کارایی این قارچ کش ها در محافظت از زخم محل هرس انگور در برابر آلودگی این بیمارگر در شرایط گلخانه و مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که جدایه های قارچ نسبت به هر سه قارچ کش مورد بررسی حساس بودند و کاربندازیم با مقادیر EC50 معادل 264/0-015/0 میلی گرم بر لیتر، بیشترین اثر را در بازداری از رشد داشت. نتایج مطالعات گلخانه ای و مزرعه ای نشان داد که کاربندازیم کارآیی بیشتری نسبت به آیپرودیون و تری فلوکسی استروبین در محافظت از زخم دارد. بنابراین، کاربندازیم پتانسیل استفاده در برنامه های مدیریت علیه B. dothidea در تاکستان ها را دارد.

بید سیب زمینی Phtorimaea operculella (Zeller) (Lep.: Gelechiidae) از آفات مهم سیب زمینی در مزرعه و انبار می باشد. به منظور تعیین رقم مقاوم، پارامترهای زیستی بید سیب زمینی روی غده و برگ شش رقم سیب زمینی شامل بانبا، بلینی، جلی، دراگا، مارفونا و میلوا در شرایط آزمایشگاهی و در دمای 2 ± 25 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره ی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده غده ارقام مختلف سیب زمینی تاثیر معنی داری روی طول دوره ی مراحل تخم، لارو، شفیره، مراحل نابالغ، حشره کامل نر و تخم تا مرگ نر این آفت نشان داد (05/0>P)، اما روی پارامترهای تولید مثل اختلاف معنی داری را نشان نداد (05/0P)، در حالی که برگ ارقام مختلف تاثیر معنی داری روی پارامترهای تولیدمثلی نداشت (05/0

سن گندم یکی از آفات مهم گندم در ایران محسوب می شود و سالانه خسارت کمی و کیفی قابل توجهی به این محصول وارد می کند. به منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ-های گندم نسبت به سن گندم، 25 ژنوتیپ (پیشگام، 120Lin-، 7Lin-، 93Lin-، 102Lin-، 10Lin-، روشن، سرداری،17 MV-، آزادی، آذر2، کراس شاهی، زاگرس، بزوستایا، اروند، شعله، الوند، کاوه، بیات، ساسیون، الموت، ئاراس گول سور، رشه گول، گول سپی و قدس) در قالب طرح آلفالاتیس در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه، ژنوتیپ های گندم در سه بلوک ناقص (شش بلوک) با مساحت 13 مترمربع کاشته شدند. برای محبوس-کردن سن گندم، قفس های فلزی به ابعاد 100×30×100 سانتی متر با تورپارچه ای با سوراخ ریز پوشانده شده و در اواسط فروردین ماه در مزرعه نصب شدند. داخل همه قفس ها، دو جفت حشره کامل سن گندم رهاسازی شد. تخم های گذاشته شده توسط هر حشره جمع آوری و تا تبدیل شدن به پوره سن سه، در داخل ژرمیناتور در درون جعبه نگهداری شدند. در اواخر مرحله شیری و اوایل مرحله خمیری دانه های گندم، تعداد پنج پوره سن سه در هر قفس در مزرعه رهاسازی شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ درصد خسارت برگ، درصد خسارت سنبله، تعداد تخم-های گذاشته شده، میزان اضافه وزن سن های نر و ماده، درصد تلفات پوره ها، میزان اضافه وزن پوره ها و درصد سن زدگی در اثر تغذیه سن گندم تفاوت بسیار معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. براساس مقایسه میانگین بین ژنوتیپ های گندم با استفاده از آزمون LSD، از لحاظ مجموع صفات درصد خسارت سنبله و برگ، میزان تخم ریزی، اضافه وزن حشرات نر و ماده، اضافه وزن پوره ها و میزان تلفات پوره ها مشخص شد که ژنوتیپ زاگرس دارای بیشترین حساسیت نسبت به سن گندم و ژنوتیپ-های گول سپی، کراس شاهی، ئاراس گول سور، رشه گول، لاین10، سرداری، کاوه، بزوستایا، لاین 93، MV-17 و روشن کمترین حساسیت و بیشترین مقاومت را نسبت به سن گندم داشتند. هم چنین، درصد تلفات پوره ها بر روی ژنوتیپ های کراس شاهی و رشه-گول بیشترین و بر روی ژنوتیپ های لاین 102 و سرداری کمترین بوده است. با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش Ward و براساس فاصله اقلیدسی، 25 ژنوتیپ تحت بررسی در چهار گروه مجزا قرار گرفتند و ژنوتیپ های رشه گول، کراس شاهی، کاوه،

برای شناسایی جمعیت زنبور های عسل ایران نمونه برداری در ماه های بهمن و اسفند 92 از پنج منطقه ایران (شامل شهرهای سنقر ، شیراز، اصفهان، ساری و بیرجند) انجام گرفت. در مورفومتریک استاندارد از ده صفت ظاهری زنبورعسل برای تشخیص جمعیت استفاده شد. این صفات شامل طول بال جلو، عرض بال جلو، زاویه ی A4، زاویه ی D7، زاویه ی G18، طول ترژیت سوم و چهارم ، شاخص کوبیتال، شاخص لاغری، طول خرطوم و طول پا می باشد. میانگین صفات اندازه گیری شده زنبورعسل در ایران شامل: طول بال جلو (041/0±007/ 9 میلیمتر)، عرض بال جلو (016/0±168/3 میلیمتر)، زاویه ی A4 (262/0±906/30 درجه)، زاویه ی D7 (403/0±978/97 درجه)، زاویه ی G18 (436/0±711/93 درجه)، شاخص کوبیتال (020/0±413/2)، طول پای عقب (031/0±904/7 میلیمتر)، طول خرطوم (003/0±557/6 میلیمتر)، طول ترژیت سوم و چهارم (039/0±518/4 میلیمتر) و شاخص لاغری (015/0±766/0) بود. سنقر دارای بیش ترین مقدار زاویه ی A4(667/32 میلیمتر)، طول پای عقب (216/8 میلیمتر)، طول خرطوم (819/6 میلیمتر)، طول ترژیت سوم و چهارم (674/4 میلیمتر) و شاخص لاغری (780/0) بود. با توجه به میانگین شاخص کوبیتال (413/2) می توان گفت که زنبورهای مورد نظر از نژاد ایرانی بودند. همچنین در مورفومتریک هندسی از بال های جلو استفاده شد. آنالیز های تجزیه به مولفه های اصلی، چند متغیره، تابع تشخیص، خوشه ایی و Anova روی داده ها انجام شد. در بررسی ده صفت ظاهری با توجه به تجزیه به مولفه-های اصلی، مولفه اصلی اول، دوم و سوم 732/62% از تنوع جامعه را تشکیل دادند. نتایج حاصل از آنالیز تابع تشخیص و آنالیزخوشه ایی به روش مورفومتریک استاندارد نشان داد که سنقر به طور کامل از سایر نقاط جدا شده است. اما در مورفومتریک هندسی نتایج حاکی از آن بود که شهر های شیراز، بیرجند و سنقر از سایر نقاط جدا شده است. این مسئله هم در آنالیز خوشه ایی و هم در آنالیز تابع تشخیص مشهود بود. در روش مورفومتریک سنتی، آنالیز تابع تشخیص با 7/70% موفق به جداسازی پنج منطقه از یکدیگر شده است. اما در روش مورفومتریک هندسی آنالیز تابع تشخیص با 5/77% موفق به جداسازی پنج منطقه از یکدیگر شده است. این موضوع نشان دهنده این مطلب بود که دقت روش مورفومتریک هندسی در تفکیک بین نژاد ها بالاتر از روش مورفومتریک سنتی بوده است. علاوه بر آن روش مورفومتریک هندسی سریع تر و آسان